Բանավեճ
Բանավեճ, վեճ, վիճաբանություն, բանավոր քննարկում, վիճելի կամ հրատապ հարցի շուրջ երկու կողմերի տարբեր հիմնավորումների, փաստարկների, պնդումների ու ապացույցների ձևակերպում ու մտքերի հանրային, բանավոր արտահայտում։ Բանավեճը պետք է լինի նյութերի հավաքագրման և դրանց միջոցով փաստարկների ձևակերպման արդյունք[1]։ Հանրային երկխոսության այս տարատեսակի առանձնահատկությունն այն է, որ մասնակիցները ոչ թե մեկը մյուսին ապացուցեն իրենց ճշմարտացիությունը, այլ` երրորդ կողմին։ Այդ պատճառով մասնակիցների կիրառած վերբալ և ոչ վերբալ միջոցները նպատակ ունեն լսարանի մոտ ձևավորել որոշակի կարծիք վիճաբանության առարկա խնդրի վերաբերյալ։
Բանավեճի էթիկետ
Բանավեճը ունի մի քանի կարևոր սկզբունք։ Ամենակարևորը բանավեճի ժամանակ, բանավիճող կողմերը պետք է տարական, նվազագույն հարգանքն ունենան միմյանց նկատմամբ։ Ամենակարևոր սկզբունքներից է նաև ճիշտ խոսելը, հստակ կարծիք հայտնելը, սակայն կարծիքը պետք է լինի հստակեցված ու փաստերով ապացուցված։ Եթե որևէ կողմ ներկայացնում է իր դիրքորոշումն կամ կարծիքը, նա պետք ունենա հստակ դիրքորոշում, այլ ոչ թե անհստակ, անվստահ ու ինչ-որ տեղ տարօրինակ կամ անիմաստ։ Դիրքորոշումը կամ կարծիքը պաշտպանելուց, բանավիճող կողմը պետք է նաև պաշտպանի այն կարծիքները, որոնց հետ նա ինչ-որ չափ համաձայն չէ։ Էթիկետի ամենակարևոր կետերից է հարգանքը, փոխըմբռնումը, անձի ու հեղինակության, իրավունքի ու խոսքի հանդեպ հարգանքը և իհարկե լսումը։ Եթե մարդիկ բանավեճի կամ քննարկման ժաանակ իրար չեն լսում, ապա այդ քննարկումը կամ բանավեճը ինքնըստինքնյան դառնում է անիմաստ, քանի որ մարդիկ իրար չեն լսում, ուստի չեն կարող առարկություններ, դիտողույթւոններ, առաջարկներ կամ որևէ խոսքեր արձանագրել։
Բանավեճի նպատակ
- Պարզ և հասկանալի խոսքով։
- Վստահություն ունենա. լավ մատուցելու դեպքում կարող եք ստիպել, որ ձեզ հավատա։
- Տպավորիչ լինի. այնպես արեք, որպեսզի մասնակիցները հիշեն ձեր ասածները։
Տաթև Գրիգորյան 